PDS en het microbioom: verstoringen en mogelijke oplossingen
27 februari 2025
Onderzoekers van APC Microbiome Ireland analyseerden in een recente meta-analyse meer dan 9.200 faecesmonsters uit 22 studies van mensen met het prikkelbare darm syndroom (PDS). Deze studies onderzochten interacties met het microbioom, dieet en het antibioticum rifaximine. Het doel van deze meta-analyse, gepubliceerd in Wiley Advanced Science, was om een duidelijker beeld te krijgen van het microbioom bij PDS. De onderzoekers beschrijven dat mensen met PDS in hun microbioom meer bacteriën hebben die klachten kunnen veroorzaken. Mogelijk kunnen bepaalde voedingsmiddelen of medicatie er juist voor zorgen dat het microbioom bij mensen met PDS verbetert. Deze relatie moet nog nader onderzocht worden.
Is er een ‘PDS-darmmicrobioom’?
Er zijn aanwijzingen dat specifieke bacteriegroepen een rol spelen bij het ontstaan van PDS-klachten, stellen de onderzoekers. Zij zagen in de data dat:
- Bacteriën die van nature korteketenvetzuren (KKV) produceren, minder voorkomen in het darmmicrobioom van mensen met PDS. Deze KKV werken ontstekingsremmend en verbeteren de barrièrefunctie van de darmwand.
- Bacteriën die normaal gesproken in de mond leven, vaker voorkomen in het microbioom van mensen met PDS. Het gaat hierbij vooral om ‘pathobionten’ (bacteriën die ziekte kunnen veroorzaken onder bepaalde omstandigheden).
Voedingsinterventies bij PDS
- De studie omschrijft dat voedingsinterventies mogelijk een manier zijn om het microbioom te veranderen en daardoor PDS-klachten te verminderen. De onderzoekers vonden voedingsmiddelen die een relatie hebben met goede bacteriën in het microbioom. Deze bacteriën blijken in mindere mate aanwezig te zijn bij PDS-patiënten. Voorbeelden van deze voedingsmiddelen zijn: fruit, groente, rijst (vooral bruine rijst, maar ook wit), tofu, vezelrijke ontbijtgranen, vette vis, linzen en yoghurt. In het wetenschappelijke artikel is de uitgebreide lijst te vinden.
- Daartegenover staan voedingspatronen rijk aan suikers, vet en aardappelpuree, die juist bacteriën stimuleren die veel voorkomen bij PDS.
- Opvallend is dat deze resultaten niet volledig overeenkomen met het FODMAP-dieet. Dit kan verklaren waarom het FODMAP-dieet niet altijd effectief is bij PDS-patiënten.
Causaal verband ontbreekt nog
De onderzoekers konden geen oorzaak-gevolg relatie tussen voeding en het microbioom vaststellen. Dit betekent dat ze alleen hebben gekeken naar hoe voeding en microbioom samenhangen, maar niet hebben kunnen aantonen dat het voedingspatroon direct veranderingen in het microbioom veroorzaakt. Deze meta-analyse biedt een basis voor verder onderzoek, om zo effectieve dieetinterventies voor PDS te ontwikkelen.
Antibiotica bij PDS-D
De onderzoekers keken ook naar data over rifaximine, een antibioticum dat mogelijk het darmmicrobioom kan herstellen bij PDS-D (dat is PDS met diarree als hoofdsymptoom). De eerste resultaten zijn veelbelovend, maar niet statistisch significant. Meer klinisch onderzoek is nodig.
Over PDS
PDS is een chronische aandoening, zonder dat er zichtbare afwijkingen in de darm zijn te zien. PDS komt veel voor. Naar schatting heeft 5 tot 10 procent van de Nederlanders er last van. Mensen met PDS of Irritable Bowel Syndrome (IBS) hebben vaak buikpijn en problemen met de stoelgang. Wat de behandeling van PDS complex maakt, zijn de sterk individuele verschillen. Dit komt door het heterogene ziektebeeld: de oorzaken zijn niet eenduidig, klachten variëren sterk per persoon en omgevingsfactoren spelen een grote rol. Daardoor is het een uitdaging om de precieze oorzaak van PDS en de rol van het darmmicrobioom te doorgronden.
Bron: Li, J., Ghosh, T. S., Arendt, E., Shanahan, F., & O'Toole, P. W. (2024). Cross‐Cohort Gut Microbiome Signatures of Irritable Bowel Syndrome Presentation and Treatment. Advanced Science, 11(41), 2308313.
Ander nieuws
Probiotica tegen negatieve gevoelens
Het gebruiken van probiotica kan negatieve gevoelens temperen, zo concludeerden Leidse wetenschappers in het Nature tijdschrift Mental Health Research eerder deze maand.24 april 2025
Lifelines NEXT over het darmmicrobioom van moeder en baby
De eerste 1000 dagen van het leven van een kind zijn essentieel voor de ontwikkeling van het immuunsysteem. In deze ‘window of opportunity’ speelt het snel veranderende darmmicrobioom van de baby een cruciale rol.14 april 2025
Save the date: Dutch Microbiome Day op 12 juni
Wageningen Microbiome Center organiseert op 12 juni de Dutch Microbiome Day, op het terrein van Wageningen University & Research.31 maart 2025
